Merhaba, ben Uzm. Dr. Ayşe Pınar Doğru Balakbabalar. Günümüzde en sık karşılaştığım konulardan biri, ergenlik dönemindeki gençlerin yaşadığı sınav kaygısı ya da diğer adıyla sınav anksiyetesi. Özellikle lise ve üniversiteye giriş sınavları gibi önemli dönemeçlerde, bu kaygı gençlerin yaşamını ciddi şekilde etkileyebiliyor.
Bir psikiyatrist olarak şunu net bir şekilde söyleyebilirim: Sınav kaygısı bir hastalık değildir; ancak kontrol edilmediğinde ruhsal ve akademik yaşamı olumsuz etkileyen önemli bir sorun haline gelebilir. Bu noktada hem ailelerin hem de gençlerin doğru bilgiye ulaşması, sınav kaygısını yönetmede büyük önem taşır.
Sınav Kaygısı Nedir?
Sınav kaygısı, öğrencinin bilgisini ölçen sınavlarda, aşırı stres ve endişe hissetmesiyle ortaya çıkan bir durumdur. Hafif düzeyde kaygı aslında motivasyon sağlar; fakat bu kaygı kontrol edilemeyecek boyuta ulaştığında performansı düşürür.
Sınav kaygısı yaşayan gençler, sınav öncesinde veya sırasında şunları hissedebilir:
Kalp çarpıntısı
Terleme, titreme
Konsantrasyon güçlüğü
Boşluk hissi
Mide bulantısı
“Ya başarısız olursam?” düşüncesi
Bu belirtiler hem zihinsel hem de fiziksel düzeyde genci yorar.
Ergenlerde Neden Daha Sık Görülür?
Ergenlik dönemi, zaten duygusal dalgalanmaların yoğun yaşandığı bir süreçtir. Bu dönemde kimlik arayışı, arkadaş ilişkileri, aile baskısı ve geleceğe dair belirsizlikler sınav kaygısını artırır. Özellikle toplumumuzda “iyi bir sınav sonucu = başarılı bir gelecek” algısı gençler üzerinde ciddi bir baskı oluşturur.
Samsun’da ve Türkiye’nin birçok şehrinde, ailelerin çocuklarına yönelik yüksek beklentileri gençlerin üzerindeki sınav anksiyetesini artırmaktadır. İşte tam da bu noktada, Samsun psikiyatri alanında uzman desteği, ergenlerin bu kaygıyı sağlıklı şekilde yönetmesine yardımcı olur.
Sınav Kaygısının Sonuçları
Kontrol altına alınmayan sınav kaygısı yalnızca sınav performansını düşürmekle kalmaz; aynı zamanda özgüven sorunları, uyku bozuklukları ve depresif duygulara da yol açabilir. Bazı öğrencilerde ders çalışma motivasyonu tamamen kaybolabilir.
Bu nedenle “nasıl olsa geçer” diye beklemek yerine, erken dönemde profesyonel destek almak çok önemlidir.
Baş Etme Yöntemleri
Sınav kaygısını yönetmek mümkündür. Benim danışanlarıma önerdiğim bazı yöntemler şunlardır:
Zihinsel Hazırlık
Olumsuz düşüncelerin yerine “ben çalıştım ve elimden geleni yapıyorum” gibi olumlu düşünceler yerleştirilmelidir.
Planlı Çalışma
Düzensiz ve son dakikaya bırakılan çalışmalar kaygıyı artırır. Günlük ve haftalık planlar büyük fayda sağlar.
Aile Desteği
Ailelerin eleştiriden çok destekleyici tutum sergilemesi, gencin üzerindeki baskıyı azaltır.
Profesyonel Yardım
Sınav kaygısı ileri düzeydeyse, psikoterapi ve gerekirse ilaç desteği ile başarıyla tedavi edilebilir. Bilişsel Davranışçı Terapi, sınav anksiyetesi için en etkili yöntemlerden biridir.
Samsun’da Sınav Kaygısı İçin Psikiyatri Desteği
Birçok ergen ve ailesi, sınav kaygısıyla tek başına mücadele etmeye çalışıyor. Oysa doğru rehberlik ve profesyonel destekle bu kaygı yönetilebilir, hatta gencin motivasyonu artırılabilir.
Samsun psikiyatri alanında danışan kabul eden bir hekim olarak, sınav kaygısı yaşayan gençlere özel değerlendirmeler yapıyor ve kişiye uygun bir tedavi planı hazırlıyorum. Böylece hem öğrencinin kaygı düzeyi azalıyor hem de sınav performansı güçleniyor.
Sonuç
Ergenlerde sınav kaygısı, doğru yöntemlerle yönetilebilecek bir durumdur. Önemli olan, bu sorunu görmezden gelmemek ve zamanında destek almaktır.
Eğer çocuğunuz sınav öncesinde yoğun kaygı, uyku sorunları ya da başarısızlık korkusu yaşıyorsa, Samsun psikiyatri uzmanı olarak size yardımcı olabilirim. Unutmayın, sınav kaygısı kader değildir; doğru yaklaşımla kontrol altına alınabilir.
Sevgiyle,
Uzm. Dr. Ayşe Pınar Doğru Balakbabalar
