Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu

  • Dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (DEHB) nedir?
    Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) çocuk, ergen ve yetişkinleri etkileyebilen, azalmış
    sürdürülebilir dikkat, artmış dürtüsellik ya da hareketlilik ile karakterize nöropsikiyatrik bir
    bozukluktur. Bu tanıyı almış bireyler dikkatini toplamakta zorluk, düşünmeden hareket etme, aşırı
    hareketli davranışlar sergileme gibi belirtiler gösterirler. Günümüzde biyolojik kökeni ailesel
    yatkınlığın varlığını desteklemektedir.
    Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun birçok belirtisi vardır. Bu belirtiler kişiden kişiye farklılık
    göstermektedir. Bazı bireylerde hiperaktivite ve dürtüsellik şikayetleri baskınken, bazı bireylerde
    dikkatsizlik şikayeti baskın olabilir. Dikkat eksikliği bozukluğu (DEB) , hiperaktiviteninin olmadığı bir
    alt türdür.Dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu hangi yaş gruplarında görülür?
    DEHB belirtileri sıklıkla yaklaşık 3 yaşından itibaren mevcuttur. Ancak belirtiler çok şiddetli olmadıkça
    anaokulu/ilkokul zamanına kadar tanı sıklıkla konulamamaktadır. DEHB erken çocukluk dönemlerinde
    başlayarak yaşam boyu devam edebilen bir bozukluktur. Çocuk ve ergenlerin yaklaşık %5’inde,
    yetişkinlerin ise %2,5 ‘inde görülmektedir. Yani DEHB tüm yaş gruplarında görülebilmektedir. Bu da
    DEHB da erken tanı ve tedavinin önemini ortaya koymaktadır.Dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu belirtileri nedir?
    Dikkat eksikliği belirtileri:
    Ayrıntılara özen göstermeme, dikkatsizce yanlışlar yapma
    İş yaparken ya da oyun oynarken dikkatini sürdürmekte güçlük
    Aklı başka yerde, dinlemiyor gibi görünme
  • ● Sorumluluklarını ve günlük işleri tamamlayamama, işe başlama fakat hızlı bir biçimde dikkatin
    dağılması
    Dağınık ve düzensiz çalışma, zaman sınırlamalarına uyamama, ardışık işleri düzenlemekte
    güçlük

    Zihinsel çaba gerektiren işlerden kaçınma
    Anahtar, telefon, cüzdan, okul gereçleri gibi günlük etkinlikler için gerekli nesneleri kaybetme
    Dış uyaran ve ilgisiz düşüncelerle dikkatin kolaylıkla dağılabilmesi
    Fatura ödemeyi unutma, telefonlara geri dönmeyi unutma gibi günlük işleri yaparken
    unutkanlık

    Hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri:
    Kıpırdanma, ellerini ayaklarını yere vurma, oturduğu yerde kıvranma
    Oturması gerektiğinde oturmakta güçlük çekme, sınıfta, işte yerinden kalkma
    Çocuklarda uygunsuz ortamlarda koşuşturma, tırmanma (ergen ve erişkinlerde huzursuz
    hissetmekle sınırlı olabilir)
    Sessiz kalamama, sessiz bir biçimde oyun oynayamama
    Her an hareket halinde olma
    Aşırı konuşma
    Konuşma sırasında sırasını bekleyememe
    Kuyrukta sırasını bekleyememe

  • Karşısındaki kişinin konuşmasını kesme

    Dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu tanısı nasıl konulur?
    DEHB tanısı ruh sağlığı uzmanları tarafından yapılacak görüşme ve ruhsal durum muayenesi ile
    koyulmaktadır. Tanı bazı psikolojik testler ve ölçekler ile desteklenebilir.

    Dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğunun tipleri var mıdır?
    3 ana Dikkat eksikliği Hiperaktivite bozukluğu tipi bulunmaktadır:
    1. Dikkatsizliğin baskın olduğu görünüm:
    2. Aşırı hareketliliğin/ dürtüselliğin baskın olduğu görünüm
    3. Birleşik görünüm
    Tedavi DEHB tipine ve şiddetine göre şekillenmektedir.

    Dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu tedavi edilmeli midir?
    Öncelikle sizde veya çocuğunuzda belirtiler mevcutsa öncelikle psikiyatri/çocuk psikiyatri uzmanına
    başvurmalısınız. Uzman hekim tarafından yapılacak muayene neticesinde DEHB tanısı konulursa
    uygun tedavi seçenekleri hasta ve hasta yakınları ile konuşularak değerlendirilmelidir.
    DEHB tedavi edilmezse şimdi ve ilerleyen yıllarda bazı sorunlarla karşılaşılabilir:
    Okul başarısında düşüklük, akademik anlamda beklenen performansa ulaşamama ya da
    başarılı olabilmek için gerekenden daha çok çaba sarfetme
    Okul döneminde akranları ile olan iletişimde sorunlar, sabırsızlık, bekleyememe gibi
    sorunlardan dolayı grup oyunlarında uyumsuzluk

    Kurallara uymakta zorluk, öfkeli davranışlar, disiplin cezaları alma , okul bırakma, sınıfta
    kalma gibi sorunlar
    Ergenlik ve yetişkinlik döneminde sigara, alkol, madde kullanımına yatkınlık
    Yetişkinlik döneminde odaklanma güçlüğü nedeniyle iş başarısında düşüklük, sorumluklarını
    yerine getirememe, kazaya karışma

    Dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu tedavi yöntemleri nelerdir?