Obsesif kompulsif bozukluk nedir?
OKB, obsesyon adı verilen takıntılı düşünce, fikir ve dürtüler
ile kompulsiyon adı verilen yineleyici davranışlar ve zihinsel
eylemlerden oluşan bir ruhsal hastalıktır.
Obsesyon, kişinin zihnine istemsizce gelen, tekrarlayan, rahatsızlık
veren fakat genellikle kontrol edilemeyen düşünce, imge ya da
dürtülerdir. Bu düşünceler kişiye mantıksız gelse de zihninden
uzaklaştırmakta zorlanır, yoğun huzursuzluk yaratır.
Kompulsiyon, obsesyonların yarattığı kaygı ve huzursuzluğu azaltmak
ya da ortadan kaldırmak üzere kişinin yaptığı davranışlar ve zihinsel
eylemlerdir. Kompulsiyonlar geçici bir rahatlama sağlasa da
obsesyonları ortadan kaldırmaz ve genellikle obsesyonlar tekrar eder.
Obsesif kompulsif bozukluk nedenleri nelerdir?
Kesin nedeni tam olarak bilinmese de genetik, biyolojik, psikolojik,
çevresel faktörlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıktığı
düşünülmektedir. Ailede OKB olan bireylerde bu hastalığın görülme
riski artar. Stresli yaşam olayları ve erken çocukluk deneyimleri OKB
gelişimine katkıda bulunabilir. Bazı enfeksiyonlar OKB benzeri
belirtileri tetikleyebilir. Kişilik yapısı olarak mükemmelliyetçi, detaycı,
kuralcı, ayrıntıcı özellikleri olan kişilerin OKB ye yatkın olduğu
söylenebilir.
Obsesif kompulsif bozukluk belirtileri nelerdir?
Obsesyonlar ve kompulsiyonlar toplumdan topluma farklılık gösterse
de en sık görülen belirtiler şunlardır:
● Bulaşma obsesyonları ve temizlik kompulsiyonları: Kişinin
bedeninin ya da kıyafetlerinin kirlendiğine, mikrop, vücut salgısı,
gaita vs. bulaştığına dair takıntıları ve bu takıntıların yarattığı
sıkıntıyı gidermek için temizlik yapma, yıkanma gibi davranışları
içerir.
● Kuşku obsesyonları ve kontrol kompulsiyonları: kişi ocağı açık
bıraktığı, ütüyü fişten çekmediği, kapıyı kilitlemediği gibi
konularda kuşku duyar ve emin olabilmek için tekrar tekrar
kontrol eder.
● Zarar verme obsesyonları: Kendine ya da başkalarına elinde
olmadan zarar verme takıntısı
● Cinsel içerikli obsesyonlar
● Simetri, düzen obsesyonları ve kompulsiyonları
● Dini içerikli obsesyonlar
●Sayma kompulsiyonları
